Startuje lubawski budżet obywatelski

Pomysł promowany był już w 2014 r.
O idei wprowadzenia w naszym mieście budżetu obywatelskiego wiele mówiłem i pisałem jesienią 2014 r. W tym samym czasie budżet wpisano do projektu Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Lubawy do 2025 r., przyjętej następnie przez Radę Miasta uchwałą z dnia 28 stycznia 2015 r. Dziś Lubawski Budżet Obywatelski staje się faktem. Harmonogram, wzory formularzy i kart do głosowania oraz zasady i tryb przeprowadzenia konsultacji społecznych radni zatwierdzili Uchwałą nr XIII/105/2015 Rady Miasta Lubawa z dnia 26 listopada 2015 r. Do dyspozycji mieszkańców przeznaczono kwotę 150 000 zł (ok. 0,4% całego budżetu miasta) na zadania, które realizowane będą w roku 2017. Szczegółowe informacje i wytyczne można pobrać z Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta Lubawa, najważniejsze terminy przedstawiłem na zamieszczonym rysunku. Swoje propozycje możemy składać do 9 września pod warunkiem poparcia pomysłu przez co najmniej 30 mieszkańców. Każdy zgłaszający ma możliwość skorzystania z nieodpłatnej fachowej pomocy pracowników Urzędu Miasta dotyczącej np. zweryfikowania zgodności projektu z planami zagospodarowania przestrzennego oraz innymi dokumentami będącymi w posiadaniu urzędu, weryfikacji pod kątem planów inwestycyjnych miasta, jak również wstępnego oszacowania kosztów realizacji zadania. Realizowane będą projekty, które uzyskają największe poparcie wśród głosujących mieszkańców Lubawy.

Zakres tematyczny został zawężony
Dziwić może znaczne zawężenie zakresu tematycznego, jakiemu muszą odpowiadać składane projekty. Realizowane bowiem będą zadania typowo inwestycyjne, dotyczące: estetyzacji otoczenia (instalacja nowych lub wymiana obiektów małej architektury, urządzanie zieleni miejskiej, parków i skwerów, likwidacja elementów zakłócających ład przestrzenny), rekreacji (modernizacja, budowa i doposażenie placów zabaw, terenów i obiektów sportowych oraz terenów rekreacyjnych) oraz działań inwestycyjnych i remontowych w przestrzeni publicznej (budowa, utwardzenie i remonty nawierzchni ulic, ciągów pieszych, dróg rowerowych, parkingów samochodowych i rowerowych, placów, instalacja oświetlenia, budowa i remonty publicznej infrastruktury sieciowej). Dlaczego pominięto projekty związane chociażby z szeroko pojętą kulturą, sportem, ochroną zdrowia, edukacją czy ochroną środowiska? W miastach, które do tej pory wprowadziły budżet obywatelski, zadania mogą dotyczyć zwykle wszystkich spraw mieszczących się w kompetencji gminy. Wystarczy przywołać ustawę o samorządzie gminnym, aby przypomnieć, jak szeroki zakres przedsięwzięć mógłby zostać objęty władztwem mieszkańców w ramach budżetu obywatelskiego. Ograniczenie tematyczne wprowadzone już „na starcie” zdaje się zaprzeczać samej idei budżetu obywatelskiego. Może warto było wypracować zasady wspólnie z mieszkańcami, w ramach szerszych konsultacji społecznych? Ważne będzie, aby przystępując do realizacji budżetu obywatelskiego, wypracować jednocześnie odpowiednie narzędzia jego oceny. Wyniki takiej oceny przebiegu procesu mogłyby zostać wykorzystane przy tworzeniu i modyfikacji zasad realizacji budżetu obywatelskiego w latach kolejnych.

Istotne będą skuteczna promocja i jawność całego procesu
Budżet obywatelski to mechanizm nowy, dla większości społeczeństwa nieznany a jednocześnie wymagający ich zaangażowania. Nasze władze muszą zatem znaleźć sposób, aby mieszkańców o budżecie skutecznie poinformować, przekonać ich, że ten proces jest ważny, a na koniec – zachęcić do udziału w nim. Dobra promocja będzie tu niezwykle istotna. Znaczący będzie również jawny przebieg całego procesu, czyli np. publikowanie na stronie Urzędu Miasta oraz w Biuletynie Informacji Publicznej wszystkich związanych z nim dokumentów, w tym również wniosków mieszkańców czy protokołów z posiedzeń Zespołu Konsultacyjnego powołanego przez burmistrza.

Szansa na rozwój społeczeństwa obywatelskiego
Pozostaje mieć nadzieję, że pierwsza kwota przekazana we władanie mieszkańcom Lubawy oraz ustalony zakres tematyczny projektów to tylko początek. Aby tak było, my – lubawianie – musimy teraz swoją aktywnością pokazać, że trafnych pomysłów nam nie brakuje, mamy bowiem szansę stworzyć zaangażowane w lokalne sprawy społeczeństwo obywatelskie. Trzymajmy zatem kciuki za Lubawski Budżet Obywatelski!

Mateusz Szauer